Sa vremenske distance od skoro četvrt veka, trebalo bi da pametnije i mudrije sagledamo ono što se događalo s proleća 1999. godine. Ali za sve ovo vreme, rane su i dalje sveže, a u svetlu (geo)političkih okolnosti na Balkanu i istoku Evrope, kao da je tema bombardovanja SR Jugoslavije nikad aktulenija.
U smiraj turbulentnog XX veka izvršena je agresija na jednu suverenu, nezavisnu i miroljubivu državu. Ubirajući pobedu u završenom Hladnom ratu, NATO part je pod izgovorom kršenja ljudskih prava albanske nacionalne manjine na Kosovu i Metohiji, napao SR Jugoslaviju grubo kršeći međunarodno pravo.
Život izgubilo nekoliko hiljada civila i pripadnika vojske i policije
Tokom 78 dana agresije stradalo je nekoliko hiljada civila i pripadnika vojske i policije. Stradalo je nekoliko desetina dece. Na teritoriji Srbije bacani su osiromašeni uranijum i kasetne bombe zabranjeni Ženevskom konvencijom o pravima i običajima ratovanja. U isto vreme, teroristi iz tzv. OVK su ubijali nedužno srpsko i ostalo nealbansko stanovništvo i sa oružanim snagama SR Jugoslavije na teritoriji Kosmeta vodili kopneni rat.
Najveći gradovi razarani bombama
Najveći gradovi, Beograd, Novi Sad, Niš i Priština razarani su bombama, narod se skrivao po skloništima, naša vojska se odupirala koliko je mogla i umela, heroji sa Košara, Morine i Paštrika upisivali su svoja imena zlatnim slovima u srpsku istoriju. Zahvaljujući predsedniku države Aleksandru Vučiću danas njihovo ime ostaje živo kroz izložbe, filmove, knjige, nazive ulica i bulevara. Svih onih koji su branili otadžbinu u tom neravnopravnom ratu protiv tada najmoćnijih država na svetu.
Srušeni su svi mostovi koji su povezivali Novi Sad sa Petrovaradinom. Posebno se herojski držao onaj Žeželjev koji kao da je bio simbol prkosa i otpora. Posle završetka agresije bio je postavljen pontonski most preko Dunava kao privremeno rešenje. I danas, šetajući Kejom, obalom druge po dužini reke u Evropi, posetilac se može podsetiti tih tragičnih događaja. Stubovi koji vire iz reke su ostaci nekadašnjeg Mosta kraljevića Andreja koji su Nemci srušili u povlačenju oktobra 1944. godine. Reka pamti. Ali i ljudi.
Ali mostovi se opet podižu. Za vreme mandata tadašnjeg gradonačelnika i današnjeg ministra odbrane Miloša Vučevića, izgrađen je i otvoren novi Žeželjev most. Dvadeset godina ga je zamenjivao „privremeni“ drumsko-železnički.
Planiranje i izgradnja novih mostova u Srpskoj Atini je znak progresa. Gradimo mostove nasuprot onih koji su ih rušili. Ali uz mostove, negujemo i kulturu sećanja na ljude i građevine kojih više nema. U zahuktaloj borbi za Kosmet, gde su odavno prekršene sve međunarodne rezolucije, sećamo se patnji srpskog naroda tokom tih 78 strašnih dana. Sećamo se i pamtimo.
prof. dr Rastislav Stojsavljević
Profesore ko je bio na vlasti u Jugi za vreme bombardovanja a ko ministar informisanja? 🙂
Nije stigao do tog dela, bio je suviše uzbuđen dok se zamišljao kao podguzna muva