Danas se obeležava 80 godina od herojskog proboja zatočenika iz logora smrti Jasenovac, jednog od najstrašnijih simbola stradanja u Drugom svetskom ratu.
Sistem koncentracionih i logora smrti u Jasenovcu predstavljaju najpotresniju paradigmu srpskog stradanja tokom Drugog svetskog rata (1941-1945). Genocidna politika Nezavisne Države Hrvatske usmerena prema srpskom, jevrejskom i romskom narodu u najtragičnijem obliku pojavila se na najmasovnijem stratištu okupirane Kraljevine Jugoslavije. Tokom 1337 dana postojanja logora smrti zabeleženi su zločini koji su ljudskom umu i do današnjih dana ostali nedokučivi.
22. april 1945. godine predstavlja dan kada su poslednji jasenovački zatočenici jurišali u slobodu. U poslednjim danima funkcionisanja jasenovačkog logora oformila se grupa logoraša pod vođstvom Ante Bakotića koja je, u tajnosti, u noći između 21. i 22. aprila osmislila plan proboja. U nedelju, 22. aprila 1945. godine, u 10 časova, na Bakotićev znak logoraši su probili vrata i prozore baraka i iznenadili logorske stražare. Oko šest stotina očajnih ljudi jurišalo je kroz brisani prostor prema jugoističnoj kapiji trpeći značajne gubitke od stražara koji su iz mitraljeskih gnezda dejstvovali po njima. U haotičnim okolnostima je Mile Ristić, jedan od logoraša, uspeo da preotme mitraljez i uzvrati vatru time omogućujući zaštitu učesnicima proboja.
Probivši se kroz jugoistočnu kapiju, preživeli su se uputili ka šumama gde su pronalazili utočište i slobodu.
Tokom 1.337 dana postojanja, u ovom logoru su počinjeni zločini koji do danas ostaju neshvatljivi ljudskom razumu. Kulminacija otpora dogodila se 22. aprila 1945. godine, kada je grupa preostalih zatočenika, predvođena hrabrim Antom Bakotićem, odlučila da krene u juriš ka slobodi. U ranim jutarnjim časovima, uz znak za napad, oko 600 zatvorenika probilo je vrata i prozore baraka, jurnuvši ka jugoistočnoj kapiji logora pod teškom vatrom stražara.
U znak sećanja na ovu hrabru akciju, danas je predstavljena prigodna filatelistička serija sa motivima svetih novomučenika jasenovačkih, rađenih po delu monahinje Marije i uz blagoslov Episkopa pakračkog i slavonskog gospodina Jovana.
Motivi na marki, vinjeti i koverti: Sveti novomučenici jasenovački, rad monahinje Marije, prikazani uz saglasnost episkopa Pakračkog i Slavonskog g. Jovana.
Stručna saradnja: Muzej žrtava genocida i Eparhija pakračko-slavonska, Srpske Pravoslavne Crkve.
Grafička realizacija: Anamari Banjac, akademski slikar.
nsuzivo.rs
