Na današnji datum davne 1346. godine u Skoplju je krunisan jedan od najvećih vladara u našoj istoriji. Stefan Uroš IV Dušan Nemanjić ostaće zapisan u vremenu kao Dušan Silni, poslednji kraj i prvi car koga je dala dinastija Nemanjić.
Carem je proglašen na Vaskrs 16. aprila, a krunisao ga je prvi srpski patrijarh Joanikije II. Iako precizni podaci ne postoje, sve ukazuje da je Dušan bio rođen oko 1308. godine. Vladao je od 1331. do svoje iznenadne smrti (u 46 ili 47 godini života) 20. decembra 1355. godine.
Zbog svoje energičnosti, temperamenta i jakog karaktera dobio je nadimak Dušan Silni, kako ga najčešće i danas nazivaju ljudi onda kada pričaju o njemu i periodu njegove vladavine.
Dušan je bio voljen i poštovan, naročito u redovima vojske i vlastele. Poznato je da se 1330. godine u bici kod Velbužda budući vladar pokazao kao izuzetan ratnik i sposoban komadant.
Godinu dana nakon velike borbe u kojoj je srpska vojska trijumfovala nad bugarskom, odnosi kralja Stefana Dečanskog i njegovog sina su se bitno promenili. Željan vlasti Dušan je uz pomoć vlastele svrgnuo oca sa vlasti, nakon čega je sada bivši kralj utamničen.
Stefan Dečanski je umro u svojoj tamnici, a pravi razlog njegove smrti ostaće trajno nepoznat. Jedna od teorija kazuje da je za smrt kralja odgovoran upravo Dušan, te da je naređenje da njegov otac bude pogubljen upravo i razlog zašto car Dušan Silni nikada nije proglašen za svetitelja.
Za vreme svoje vladavine Dušan Nemanjić će osvojiti mnoga područja i gradove. Pod njegovim vodstvom Srpska država će postati najjača vojna sila na Balkanu. Njegova carevina prostirala se duž današnje Grčke, Bugarske, Albanije, Bosne i Mađarske.
O njegovim sposobnostima da vodi carevinu govori i činjenica da je 1349. godine nastao jedan od najvažnijih dokumenata naše istorije “Dušanov zakonik” pisan na srpskoslovenskom jeziku.
Dušan Silni oženio se bugarskom princezom Jelenom, sa kojom je dobio jednog sina Uroša. Prema pojedinim izvorima, veruje se da su car i carica pored sina imali i ćerku, ali ta verovanja nikada nisu zvanično priznata.
Posle smrti cara Dušana 1355. godine, carski tron pripao je Urošu, zvanično Stefan Uroš V. Dušanova smrt značila je kraj jedne od najvažnijih era naše prošlosti, jer se za vreme njegovog naslednika carstvo počelo raspadati.
Dušanova carska kruna danas se nalazi u Cetinjskom manastiru, u Crnoj Gori. Bio je sahranjen u svojoj zadužbini, Manastiru Svetih arhangela nedaleko od Prizrena. 1927. godine njegovo telo preneto je u Crkvu Svetog Marka u Beogradu.
Poštovanje prema caru Dušanu prisutno je i kod današnjih Srba. Iako su proši vekovi od njegove vladavine, Dušan Silni se još uvek smatra za pravog heroja, hrabrog ratnika i moćnog vladara.
Autor: nsuzivo.rs
