Hrast lužnjak na Petrovaradinskoj tvrđavi proglašen je zaštićenim područjem od lokalnog značaja kao jedan od reprezentativnih primeraka svoje vrste na teritoriji grada Novog Sada i zelenila same tvrđave.
Spomenik prirode se nalazi ispred zgrade Akademije umetnosti na Petrovaradinskoj tvrđavi, a temeljne vrednosti stabla hrasta odlikuju autentičnost, autohtonost, pejzažna atraktivnost, starost, impozantne dimenzije i očuvanost. Visina stabla iznosi 26 metara, prečnik krošnje 20 metara, a starost se procenjuje na preko 100 godina.
Upravljač Spomenika prirode je Javno komunalno preduzeće “Gradsko zelenilo” koje čuva ovo zaštićeno područje i sprovodi propisane režime zaštite.
Hrast je simbol snage i izdržljivosti, te stoga ima veliki značaj u raznim kulturama širom planete. Nalazi se na grbovima mnogih gradova, na kovanici evro valute i nacionalno je drvo SAD-a, Engleske, Nemačke i mnogih drugih zemalja. Prisvajaju ga čak i različite političke partije.
Stablo koprivića u centru Novog Sada danas osim što proizvodi kiseonik, učestvuje u borbi protiv klimatskih promena, a i ulepšava novosadsku varoš.
Nekada su se pod hrastovim stablom vršila suđenja, održavali zborovi i drugi skupovi važni za lokalnu zajednicu. Pod hrastovim drvetom, čuvenim Takovskim grmom, podignut je i Drugi srpski ustanak, a na tragove ovog običaja može se naići u našem narodu i danas.
U Srbiji hrast lužnjak pokriva površinu od ukupno 32.400 hektara. Ustanovljene su dve semenske regije. Posavsko-podunavska regija hrasta lužnjaka koja obuhvata područje Vojvodine, okolinu Beograda, Obrenovca, kao i šume u slivu Dunava na području Smedereva, Požarevca i Velikog Gradišta. Druga semenska regija obuhvata središnju Srbiju u kojoj hrast lužnjak raste u dolinama reka, najviše oko Morave i njenih pritoka. Najveće površine pod šumama hrasta lužnjaka nalaze se u Sremu.
Kako je žir plod svetog drveta i za njega su vezana različita praznoverja iz kojih su se izrodila verovanja. Tako, na primer, žir treba nositi uvek sa sobom kao zaštitu od bolesti ili amajliju za dobru sreću. Postoji i verovanje da čuvanje nekoliko žirova u kući štiti od munje, a u Britaniji jedna stara tradicija kaže da žena koja uvek nosi žir na sebi može zauvek ostati mlada.
Ne ulazeći u raspravu o opštoj koristi drveća i šuma i njihovom značaju za planetu i život svih nas, ipak moramo da konstatujemo da je drveće na svakom delu planete uvek privlačilo pažnju i izazivalo divljenje. Nemoguće je ostati ravnodušan pred primercima sekvoja visokih preko 100 metara ili baobaba sa deblom prečnika 18 metara, lužnjaka u Šervudskoj šumi, pa tako i našim novosadskim lužnjakom koji više od 100 godina krasi Petrovaradinsku tvrđavu, pišu gradskeinfo.
blic.rs/gradskeinfo.rs
