Svake godine, 27. januara, širom sveta se obeležava Međunarodni dan sećanja na holokaust. Ovaj dan je izabrala Generalna skupština Ujedinjenih nacija za obeležavanje oslobođenja nacističkog logora Aušvic-Birkenau 1945. godine kada je oslobođeno više od 7.000 ljudi.
Nekoliko dana ranije, SS je primorao skoro 60.000 zatvorenika da evakuišu logor i krenu u zloglasne ‘Marševe smrti’, u kojima je na hiljade njih izgubilo živote.
Holokaust u Srbiji
Nemački logori postojali su i u okupiranoj Srbiji, a njihovo stvaranje počinje nakon napada Trećeg rajha na Sovjetski Savez 22. juna 1941. i uglavnom je završeno u julu 1942. Ovu mrežu sačinjavalo je pet glavnih logora: dva u Beogradu (na Banjici i na Sajmištu), u Nišu, Šapcu i Velikom Bečkereku. Osnovna namena logora bila je izolovanje, mučenje i (ili) ubijanje stvarnih ili potencijalnih protivnika, kao i celih naroda (Jevreja, delimično i Roma).
Zatočenici su bili radna snaga za radne i koncentracione logore u Trećem rajhu. U drugoj polovini iste godine stvorene je i mreže radnih logora u Srbiji, uglavnom oko rudnika i na poljoprivrednim dobrima u Banatu. Od maja 1942. nemački logori u Srbiji povezani su sa hrvatskim koncentracionim logorima u Jasenovcu i Staroj Gradiški.
U logor na Sajmištu bilo dovedeno 31.972 zatočenika
Prvi logor na Sajmištu bio je Jevrejskom logoru Zemun, a utvrđeno je da je imao 6.320 žrtava ovog logora. Rezultati o Prihvatnom logoru Zemun, drugom logoru na Sajmištu, bili su tri puta manji.
Od početka maja 1942. do kraja jula 1944. u Prihvatni logor Zemun dovedeno je 31.972 zatočenika. Od ovog broja u samom logoru, ili neposredno posle odvođenja, život je izgubilo ukupno 10.636 zatočenika ili prosečno 13 žrtava na dan.
nsuzivo.rs
Izvor: Milan Koljanin: Represija kao sistem – logori u okupiranoj Srbiji 1941-1945
