Trenutno je aktuelno pitanje novog Regionalnog centra za upravljanje otpadom koji bi trebalo da bude na mestu današnje deponije na Klisi. O čemu je reč i da li je briga građana opravdana?
Smeće u Novom Sadu se od 1968. godine zvanično i sistematski dovozi na deponiju na Klisi. Ova lokacija je zadržana je za deponiju otpada u svim generalnim urbanističkim planovima od 1985. godine pa do danas.
Grad Novi Sad je 2019. godine pokrenuo rešavanje sistema upravljanja otpadom u gradu putem modela odvojenog sakupljanja otpada i izgradnjom najsavremenijeg centra za tretman otpada. Ove, 2022. godine, završena su sva potrebna istraživanja i prikupljena je potrebna dokumentacija.
Sva dokumentacija proverena je i pozitivno ocenjena od strane stručne komisije Evropske Unije.
To znači da se posebno vodilo računa o zaštiti životne sredine, bezbednosti i zdravlju stanovnika Klise ali i čitavog Novog Sada, na ovom projektu učestvovali su profesori sa Univerziteta u Novom Sadu i Beogradu.
Šta je u planu, i kako će današnja deponija postati Regionalni centar za upravljanje otpadom?
Pogledom na novi plan, vidljivo je značajno povećanje zaštitnog zelenila oko reciklažnog centra. Trenutno postoji 50 hektara zelene površine zaštitnog karaktera, a prema novom planu zauzimaće 98.6 hektara površine.
Takođe, kanalska mreža će se potpuno zadržati, a dalekovod se izmešta prema Elaboratu koji je verifikovao EMS (Elektromreža Srbije).
Kako će funkcionisati novi Regionalni centar za upravljanje otpadom?
Sav otpad koji dođe u Regionalni centar će biti podvrgnut tretmanu u zatvorenom prostoru, a samo do 10 % otpada će biti odložen na sanitarnu deponiju. Površina deponije biće 10 hektara, pet puta manja nego što je sada.
Sama deponija, kao i prateći objekti, konstruisani su tako da obezbeđiju zaštitu životne sredine. Između ostalog, u planu je objekat za mehaničko-biološki tretman otpada, skladište za tretirani otpad, kao i skladište za balirani otpad (tim redosledom na fotografijama).
U okviru novog Regionalnog centra naći će se digestor za proizvodnju gasa, sistem za aeraciju, zatvorena baklja za spaljivanje deponijskog gasa (tim redosledom na fotografijama).
Otpad će se u zatvorenom postrojenju prerađivati i ide kao prerađen na spaljivanje.
Sve se nalazi u zatvorenim linijama (halama) i, kako navode iz Gradskog veća za zaštitu životne sredine, nema nikakvog neprijatnog mirisa, prašine i otpadnih voda.
Zašto je potrebno da Regionalni centar za upravljanje otpadom zameni postojeću deponiju?
Sa početkom rada Regionalnog centra zatvoriće se i sanirati postojeća deponija i smetlište. Samim tim, rizik za zagađivanje vode, vazduha i zemljišta će biti sveden na minimum.
Skladištenjem otpada više neće biti raznošenja lakih frakcija otpada putem vetra, a isto tako eliminisaće se neprijatni mirisi uz poboljšavanje izgleda kraja koji je pokvaren trenutnom deponijom.
Zašto je za lokaciju odabrana postojeća deponija Klisa?
Kako saznajemo od Gradskog veća za zaštitu životne sredine, u postupku pripreme Generalnog urbanističkog plana koji je usvojen ove godine, kao i dokumentaciji za izgradnju Regionalnog centra za upravljanje otpadom, pored ove lokacije, razmatrane su i lokacije u Kaću i Stepanovićevu.
Utvrđeno je da ove dve lokacije imaju značajna ograničenja, kao što je namena zemljišta za poljoprivredu, vlasništvo nad zemljištem, nedovoljna površina za odgovarajući period korišćenja deponije.
Takođe, na njima se nalaze zaštićena prirodna dobra, državni putni pravci koji onemogućavaju celovito korišćenje deponije, nedostatak infrastrukture i slično.
Svaki regionalni centar u državi pokriće deo stanovništva
Ministarstvo životne sredine donelo je početkom 2022. godine Program za upravljanje otpadom za period od 2022. do 2031. godine.
U okviru programa planirano je osnivanje regionalnih centara za upravljanje otpadom, a svaki regionalni centar trebalo bi da pokrije 250.000 stanovnika. To znači da će lokalne samouprave sarađivati tako da mreža regionalnih centara pokrije svo stanovništvo Srbije.
Do 2030. godine planirano je otvaranje regionalnih centara u Novoj Varoši, Beogradu, Kruševcu, Kragujevcu, Valjevu, Požarevcu, Vranju, Novom Sadu, Inđiji, Somboru, Smederevu, Pančevu, Kraljevu, Nišu, Zrenjaninu i Vršcu, prenosi „BalkanEnergyNews„.
Prema poslednjim podacima kojima raspolaže „Eurostat„, a tiču se 2020. godine, Srbija reciklira ili koristi svega 0,4%, svog otpada dok u Evropi po iskorišćavanju otpada prednjače Danska, Belgija i Slovenija koji koriste više od 90% svog otpada.
