Zgrada “Sokolskog društva” posvećena “Kralju Ujedinitelju” nalazi se u ulici Ignjata Pavlasa, a pre tri godine društvo je proslavilo 110 godina. Da li znate kako je ovo društvo nastalo?
Grupa viđenijih građana Novog Sada su se 1905. godine u proleće sakupili u čuvenoj kafani „Bela lađa“ i počeli razvijati ideju o osnivanju sokolskog društva. Iste godine, u Novom Sadu, osnovano je “Sokolsko društvo”.
Kada je osnovano “Sokolsko društvo” u Novom Sadu?
Krajem iste godine, u novembru, u hotelu „Fabri“ (današnja zgrada komande vojske Srbije, u blizini Riblje pijace), osnovano je sokolsko društvo pod imenom „Srpski soko“.
Za prvog predsednika je izabran profesor Marko Vilić. Počele su da se praktikuju telesne vežbe u porti Nikolajevske crkve, a zimi ili po lošem vremenu, vežbalo se u Gimnaziji.
Glavni program i metoda rada je bila gimnastika po široko prihvaćenom čuvenom Tirševom sistemu. Doktor Miroslav Tirš je u Pragu 1862. godine osnovao Praško gimnastičko društvo i dao temelje sokolskog organizaciji. Ta ideja se brzo i veoma uspešno proširila među slovenskim narodima.
Gradnja zdrade novosadskog “Sokolskog društva”
Između dva svetska rata, 1936. godine, izgrađen je Sokolski dom u Novom Sadu, u spomen Kralju Ujedinitelju. Gradnja je trajala u nekoliko etapa, počev od 1934. do 1936. godine. Za izgradnju je bio zadužen arhitekta Đorđe Tabaković uz saradnju inženjera Dušana Tošića.
Glavna fasada u dužini od 100 metara je postavljena prema Dunavskom parku u sadašnjoj ulici Ignjata Pavlasa. U holu novoizgrađenog objekta je bio postavljen reljef sa predstavom kralja, rad vajara Radete Stankovića. Reljef je bez traga nestao za vreme okupacije 1941-1945 godine.
Za spomenik kulture, Dom je proglašen 2002 godine, a i dan danas čuva i neguje svoju prvobitnu namenu razvijanja psihofizičkih osobina i motoričke sposobnosti kod dece, omladine i građana. Od početka svoga rada Sokolski Dom uveliko je doprinosio društveno kulturnom životu Novog Sada. Danas ima nekoliko hiljada članova koji vežbaju na desetine različitih sportova.
Izvor: Sstranice iz arhive dnevnog lista”Dnevnik”
