Na teritoriji grada Novog Sada nalazi se deset stabala spomenika prirode, koji su svedoci istorije našeg grada više vekova. Stavljeni su pod zaštitu države, zahvaljujući svojoj autentičnosti, dugovećnosti i lepoti.
Najstariji među njima je dud na Čenejskom salašu koji se nalazi na području Opštine Novi Sad, КO Čenej. Visina stabla je 16 m. Starost stabla se procenjuje na preko 210 godina. Zatim američki platan na Sajlovu pod zaštitom se nalazi od 1979. godine. Visok je 23 m i njegova starost se procenjuje na više od 140 godina. Njegov godišnjak je i javorolisni platan koji se nalazi u dvorištu kasarne “Arčibal Rajs” u Futoškoj ulici. Visina stabla je 25 m. Koprivić u Ulici Modene u centru grada nalazi se pod zaštitom od 1978. godine, visok je 15 m. Deo je nekadašnjeg drvoreda koji se pružao ulicom Ilije Ognjanovića, njegova starost se procenjuje na 120 godina.
Pet stogodišnjaka krasi ulice našeg grada: Stablo ginka kod hotela “Park“. Njegova visina je 14 m, zatim stablo tise u Ulici Miroslava Antića visine 12 m i platan od 17 m u dvorištu OŠ “Miloš Crnjanski“. Među njima je najviši američki platan u Futogu, sa visinom stabla od 28 m i hrast lužnjak na Petrovaradinskoj tvrđavi ispred zgrade Akademije umetnosti, visine od 26 m. Najmlađi među njima je koprivić u Ulici Miroslava Antića. Starosti je od 80 do 90 godina, i visine je 21 m.
Ova stabla su imenovana za spomenike prirode Odlukom Skupštine Grada Novog Sada, na predlog Uprave za zaštitu životne sredine i Pokrajinskog zavoda za zaštitu životne sredine. I građani mogu podneti inicijativu da se neko drvo stavi pod zaštitu, posle čega stručnjaci iz Pokrajinskog zavoda izlaze na teren, vrše procenu i na osnovu toga donose odluku. Brigu o stablima vodi JKP “Gradsko zelenilo”.
Kako ističu nadležni najveća opasnost za spomenike prirode pored zuba vremena su i nesavesni građani. Još jedan od problema je i klima, poslednjih nekoliko decenija leta su izuzetno topla, što dodatno otežava očuvanje ovih stabala.
Podsetimo da se u Novom Sadu već dugo pod zaštitom nalazi Dunavski park, Futoški, Kamenički i park Instituta u Sremskoj Kamenici.
Autor: Mirjana Mažić
