U Zmaj Jovinoj ulici na broju 28, nalazi se dvospratna zgrada “Kod belog lava” za koju se smatra da je najstarija spratna kuća u Novom Sadu. Izgrađena je posle 1720. godine.
Prve godine i smrt vlasnika
Ova kuća pripadala je čuvenom sapundžiji Jovanu Maslaku, a nakon što je on preminuo od kuge 1738. godine kuću je na sumnjivoj licitaciji kupio Maksim Vujić, Maslakova ćerka nije mogla da učestvuje na licitaciji. Maksim je kuću kupio za 2.700 forinti.
U narednim decenijama porodica Maslak neuspešno je pokušavala da vrati vlasništvo nad kućom. Posle presude 1783. godine, kuća je pripala Emanuelu Jankoviću, poznatom knjižaru, prevodiocu i štamparu.
Parnica i neplaćeni dugovi
Udovica Ana Nikolić, poznatija kao Ana Maslakova, ćerka Marije Nikolić, zamolila je 1804. godine advokata Jovana Kambera, koji je kasnije postao šef novosadske policije, da primi parnicu. On je uspeo u narednih 6 godina da dobije tu parnicu, pa je tako 1810. godine kuća vraćena Ani Nikolić.
Pred smrt 1822. godine, testamentom je ostavila kuću srpskoj gimnaziji, pravoslavnoj crkvi i bolnici u zadužbinu. Zbog troškova parnice i dugovanja advokatu, zadužbina nije mogla biti ostvarena. Kuću je nakon ovoga kupio mitropolit Stefan Stratimirović.
Bombardovanje 1849. i početak 19. veka
U Bombardovanju 1849. godine, sprat zgrade delimično je oštećen, pa je taj deo obnovljen u barkono-klasicističkom stilu. Krov koji je bio dosta visok je spušten nakon rekonstrukcije.
Krajem 19. veka ovu kuću, kao i nekolicinu drugih u Dunavskoj ulici, otkupljuje tadašnji najbogatiji Srbin Lazar Dunđerski.
Početak 20. veka i drugi svetski rat
Početkom 20. veka u ovoj kući Milan Ivković otvara knjižaru i papirnicu koju kasnije nasleđuje njegov sin Đorđe Ivković.
Nakon drugog svetskog rata u prizemlju su se dugo nalazili prodavnice “Novitet” i “Trikolor”. U dvorištu se inače nalazi i starinski bunar iz 1720. godine, dubine 24 metra. Balkon koji opasuje sprat sa dvorišne strane spojen je mostom od drvenih greda koje nose gvozdene traverze.
Od 1990. godine do danas
Na fasadi je 1990. književna zajednica Novog Sada postavila spomen ploču povodom 200 godina knižarstva u Novom Sadu.
Godine 1997. godine otvoren je čuveni Irish Pub koji postoji i danas, u prizemlju se i dalje nalaze prodavnice, a na spratu još jedan ugostiteljski objekat.
Izvor: Vladimir Vrgović 1944-1969.
nsuzivo.rs
