Danas je u Sremskim Karlovcima, jednom od najznačajnijih srpskih gradova u istoriji, otkrivena spomen-bista Petra I Aleksejeviča Romanova – Petra Velikog,najvećeg i najprosvećenijeg vladara u vekovnoj istoriji Rusije i jednog od najznačajnijih državnika i reformatora 18. veka.
U gradu mira, vere i obrazovanja bista Petra Velikog postavljena je na Trgu patrijarha Brankovića ispred zgrade Karlovačke bogoslovije, a današnjim danom obeležava se i 350 godina od rođenja tog velikog utemeljitelja ruske države i kulture. Svečana ceremonija otkrivanja spomenika počela je himnom Republike Srbije i himnom Rusije u izvedbi hora Tamare Petijević „Sv. Stefan Dečanski”, a prisutnima su se obratili i predsednik Opštine Sremski Karlovci Aleksandar Stojkečić, predsednik Pokrajinske vlade Igor Mirović, kao i savetnik za kulturu predsednika Rusije Vladimir Tolstoj.
Uloga cara Petra Velikog kao osnivača Ruske škole u Sremskim Karlovcima i njegova pomoć fruškogorskim manastirima su bitne stranice u istoriji kulturnih veza srpskog i ruskog naroda.
– Mnogo je datuma u istoriji ruskog i srpskog naroda koji zaslužuju divljenje i zahvalnost. Mnogo je ličnosti koje su uticale na približavanje naših naroda. Naša čast nam ne dozvoljava da zaboravimo na ljude koji su našim precima doneli prosperitet u ni malo lakim okolnostima. Mnogo je pripadnika ruskog naroda koji su ostavili snažan pečat u okviru našeg nematerijalnog kulturnog nasleđa – rekao je gradonačelnik Miloš Vučević.
On dodaje da je Petar Veliki bio velik i za srpsku istoriju i za Sremske Karlovce, kao i da je jedna od najlepših srpskih knjiga je pisana o njegovom životu, ali da isto tako ne smemo zaboraviti Zaharija Orfelina koji je pokrenuo slavenosrpski magazin i koji se smatra začetnikom srpske štampe. Žitije Petra Velikog je vanvremensko delo Zaharija Orfelina, što govori da je Novi Sad još pre 250 godina imao vrhunskog umetnika, pisca, bakroresca i štampara – naglasio je gradonačelnik.
Petar Veliki je 1724. godine potpisao ukaz o slanju ruskih učitelja u Srbiju, a godinu dana kasnije osnovana je prva srpska škola u Sremskim Karlovcima. Iz nje je 1791. nastala i Prva srpska gimnazija, najstarija škola takve vrste na srpskom jeziku.
Kako je istakao Igor Mirović, najveći vladar u vekovnoj istoriji Rusije bio je jedan od najvećih srpskih prijatelja.
– Stojimo na mestu između pravoslavne Bogoslovije i Patrijaršije, a pitanje je da li bismo mogli da stvorimo duh našeg naroda i postanemo ono što smo danas, da početkom 18. veka Petar Veliki nije doneo odluku da u Karlovcima osnuje prvu školu – rekao je Mirović.
Posebnu zahvalnost prisutnima uputio je predsednik Opštine Sremski Karlovci Aleksandar Stojkečić, koji je sa ponosom istakao koliko jaku vezu imaju srpski i ruski narod.
-Kao sastavni i neodvojivi deo srpske istorije i kulture, ruski car Petar Veliki zaslužio je da se nalazi ovde, među nama i sa nama izjavio je Stojkečić.
View this post on Instagram
Vladimir Tolstoj, savetnik za kulturu predsednika Ruske Federacije, kazao je da je Petar Veliki simbol moći, razvoja i energije te je današnji dan veoma značajan i izrazio zahvalnost u ime celog Ruskog naroda.
Jevgenij Baranov, direktor Ruskog doma u Beogradu, večeras je u Karlovačkoj gimanziji otvorio izložbu “Srpsko-ruski odnosi u doba Petra Velikog”.
Ognjen Medić
