Penzioneri u Srbiji mogu da ostanu bez najnižeg iznosa penzije. Tako predviđa zakon, i to u slučaju kada počnu da primaju inostranu penziju. Od toga dana ukoliko imaju i srpski deo primanja, dobijaju razliku od zbira svih penzija do garantovanog najnižeg iznosa.
Međutim, zakonom je predvideo da može da se ograniči i najviša penzija koja u ovom času za sve kategorije korisnika, uključujući i profesionalna vojna lica, za 45 godina staža, iznosi 230.145,48 dinara. Najvišu penziju po važećem zakonu trenutno prima 72 korisnika, od kojih je 71 iz kategorije osiguranika zaposlenih, a jedan iz kategorije osiguranika samostalnih delatnosti.
Penzioneri s najvećim primanjima s pravom mogu da se pitaju zašto bi im bilo ko ograničavao konačan iznos penzije, ako su imali sve uplate po visokom osnovicama, dobar opšti bod, pun radni staž.
Na pitanje na koji način se ograničava iznos najviše penzije i zašto je to nužno u Fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje (Fond PIO), kažu da Zakon o PIO propisuje najviši iznos penzije i limitira ga preko ličnog koeficijenta koji može iznositi najviše 3,8.
– Lični koeficijent se utvrđuje kao odnos obračunskog perioda koji obuhvata godine, mesece i dane za koje je utvrđena zarada ili osnovica na koju je plaćen doprinos i ukupnog godišnjeg koeficijenta. Ukupni godišnji koeficijent predstavlja zbir svih godišnjih koeficijenata koji su utvrđeni za svaku godinu posebno u obračunskom periodu. Godišnji koeficijent se utvrđuje za jednu kalendarsku godinu, tako što se utvrđena zarada ili osnovica na koju je plaćen doprinos stavlja u odnos sa prosečnom godišnjom zaradom na nivou republike.
Ukoliko osiguranik ima lični koeficijent viši od 3,8, Zakon o PIO ga limitira po članu 78. zakona. Limitirani lični koeficijent se množi sa ukupno utvrđenim penzijskim stažom, s tim što ukupan penzijski staž ne može iznositi više od 45 godina. Proizvod ličnog koeficijenta i ukupnog penzijskog staža daje lični bod na osnovu koga se određuje iznos penzije kao proizvod ličnog i opšteg boda, ističu u Fondu PIO.
Navode primer da ako je lični koeficijent 3,8, a osiguranik ima 40 godina penzijskog staža, njegov lični bod iznosi 152,000000. Iznos penzije se određuje kao proizvod ličnog boda od 152,000000 i opšteg boda (koji u sebi sadrži sva usklađivanja penzija od 2003. godine), koji trenutno iznosi 1.345,88 dinara, tako da najviši iznos penzije za 40 godina penzijskog staža iznosi 204.573,76 dinara.
Najviši iznos penzije nije zakonsko rešenje koje predviđa samo važeći Zakon o PIO, već je ovakvo rešenje bilo predviđeno i ranijim propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju kada se penzija određivala od desetogodišnjeg penzijskog osnova, odnosno ostvarene zarade ili utvrđene osnovice osiguranja za deset najpovoljnijih godina.
Na pitanje da li se to ograničenje odnosi i kada se saberu staž iz Srbije i inostrana penzija ili samo srpski, objašnjavaju da u slučaju da osiguranik ima navršen penzijski staž u inostranstvu primenjuju se sporazumi o socijalnom osiguranju.
– Svaka zemlja ugovornica određuje iznos penzije na koju bi osiguranik imao pravo kada bi sabrani periodi osiguranja bili navršeni isključivo po nacionalnom zakonodavstvu, što znači da se po domaćim propisima određuje najviši iznos penzije sa ukupnim penzijskim stažom navršenim u Srbiji i inostranstvu. Od određenog najvišeg iznosa penzije određuje se srazmerni deo penzije koji odgovara odnosu između staža osiguranja navršenog u Srbiji i ukupnog staža navršenog u Srbiji i državi ugovornici – kažu u penzijskom fondu.
Navode primer da ako je lični koeficijent 3,8, a osiguranik ima 40 godina penzijskog staža, od čega 35 godina u Srbiji, a pet godina u drugoj državi, njegov lični bod iznosi 152,000000. Iznos penzije se određuje kao proizvod ličnog boda od 152,000000 i opšteg boda (koji trenutno iznosi 1.345,88 dinara), tako da najviši iznos penzije za 40 godina penzijskog staža iznosi 204.573,76 dinara.
Kako osiguranik ima navršenih 35 godina staža u Srbiji, odnosno 420 meseci, a ukupan navršeni staž u Srbiji i inostranstvu iznosi 480 meseci, određuje se srazmerni iznos penzije po formuli – 204.573,76 se množi sa 420 meseci (u Srbiji), 480 (ukupan broj meseci staža u Srbiji i državi ugovornici).
Najvišu penziju po važećem zakonu trenutno prima 72 korisnika, od kojih je 71 korisnik iz kategorije osiguranika zaposlenih, a jedan iz kategorije osiguranika samostalnih delatnosti.
espreso/ Biznis.kurir/ Politika/
