Čuveni pozlaćeni rimski šlemovi iz 4. veka nove ere, pronađeni u Sremu, nikog do sada nisu ostavili ravnodušnim na prvi pogled i sve posetioce Muzeja Vojvodine u Novom Sadu, gde se i nalaze,ostave bez teksta
Priča o njihov nastanku veoma je zanimljiva, prvi potiče iz sela Jarak, pronađen je slučajno 2005. godine prilikom poljskih radova. Šlem je bio rasklopljen, pozlaćena oplata je skinuta, a gvozdeni delovi koji čine kacigu su bili stavljeni u keramičku posudu. Mnogi elementi su bili u veoma lošem stanju nakon vekova provedenih u zemlji, i bilo je potrebno mnogo sati delikatnog konzervatorskog rada da se šlem rekonstruiše i da mu se vrati prvobitni oblik.
Drugi je pronađen u Berkasovu 1955. godine, zajedno sa konjičkom opremom. Pripada grebenastom tipu šlemova, napravljen je od pozlaćenih gvozdenih gvozdenih delova sa ukrasima od poludragog kamenja i staklene paste. Duž ivica nalazi se natpis na grčkom: “AYEITOY EPГОN ГО KAГPIB ΔIZZΩN YГIENON ФОPI AYEITOY EPГОNГО”. Postoji više tumačenja ovog natpisa, prema jednom predstavlja zaštitnu hrišćansku formulu “Pomoću živoga Isusa nosi ga živ i zdrav”, a po drugom natpis pominje imena vlasnika i majstora koji ga je izradio “Dizone, nosi u zdravlju delo Avita”.
Pripada tipu kasnorimskih grebenastih šlemova, koji su izrađeni od više delova povezanih uzdužnom grebenastom krestom. Kalota šlema iz Berkasova sačinjena je od 4 dela, sa prikačenim obrazinama, i štitnicima za vrat i nos. Gvozdeni lim debeo je oko 3 mm, i pokriven 2 mm debelim srebrnim limom sa pozlatom.
Rimske šlemove koji se čuvaju u Muzeju Vojvodine pronašla je jedna žena okopavajući svoju baštu, Srbija među vodećim u svetu po broju istorijski važnih fakata
Za razliku od rimskih šlemova iz ranijih perioda, koji su inspirisani keltskim kacigama, ovaj tip napravljen je po uzoru na istočnjačke šlemove iz sasanidske Persije.
Prema arheološkim saznanjima, ovi raskošni šlemovi su najverovatnije pripadali konjičkim oficirima cara Licinija koji je pretrpeo poraz od cara Konstantina I u bici kod Cibala (današnji Vinkovci) 314. ili 316. godine nove ere.
Deo su Zbirke Muzeja Vojvodine u Novom Sadu.
nsuzivo.rs / archeoserbia
