Na severnoj granici Novog Sada postoji naselje popularno nazvano Rimski Šančevi. Sastoji se od prizemnih kuća i većeg broja privredno-industrijskih objekata. Od pamtiveka je ova lokacija bila veoma zanimljiva mnogim narodima, pa tako i Keltima u 3. i 4. veku pre nove ere.
Dolaskom Rimljana u prvom veku nove ere počinje uređenje ovoga područja. U cilju obezbeđivanja severnih granica svoga carstva, Rimljani su na ovom području postavljali vojne logore i gradili šančeve i duboke jendeke. Na desnoj obali Dunava izgradili su, na današnjoj Petrovaradinskoj steni, tvrđavu sa naseljem nazvanu Cusum, na temeljima keltskog naselja.
Nastanak Rimskih Šančeva
Leva obala Dunava je bila veoma močvarna, sa bezbroj vodenih tokova i dunavaca. Na većem uzvišenju Rimljani su postavili logor i počeli kopati kanale i jendeke. Sa današnje bačke strane su tada živela sarmatska plemena i ovi šančevi su bili granica prema “divljim plemenima”. Rukavci Dunava su u ono vreme dopirali do današnjeg naselja Rimski Šančevi. Zato su se odatle, u rimsko doba, kopali šančevi prema severu regije. Praktično je to bio ulaz sa Dunava u vodene šančeve.
Jedan deo ratobornih Sarmata je poražen i proteran, a drugi deo sarmatskih plemena je ostavljen da živi u regionu Južne Bačke. Ovaj deo sarmatskih plemena, zvanih Jazigi je prema hronikama iz toga doba, pomagao u gradnji kanala. Naš rimski šanac se proteže od Novog Sada, kroz kaćki atar pa sve do Tise kod Čuruga. Drugi šanac ide preko kaćkog atara i dela Kovilja do Gardinovaca.
Rimljani na prostoru Novog Sada
Postoje tragovi na zemljištu, ali i pisani tragovi koje je zabeležio hroničar toga doba Amijan Marcelin, koji govore o tome da je još jedan dugački šanac iskopan iz pravca današnjeg Apatina pa sve do Čuruga.
Svi ovi kanali ili šančevi su još u rimsko doba bili plovni. Rimske plitke galije su sa lakoćom plovile kroz ove kanale. Osim vojno- odbrambene svrhe, šančevi su služili i da skrate plovni put Dunavom i Tisom. Ideja da se kopaju kanali kroz močvarna zemljišta južne Panonske nizije je stara dve hiljade godina. Ovi kanali su preteča današnjem velikom sistemu kanala DTD.
Rimski šančevi na teritoriji Vojvodine su slabo ispitani i zaboravljeni. Postoje samo slabi ostaci na pojedinim mestima. Nemačka je od sličnih šančeva napravila veliku turističku atrakciju, koja je veoma posećena i donosi dobre prihode.
Autor: nsuzivo.rs
