Božić, koji se slavi 25. decembra po gregorijanskom kalendaru, za vernike predstavlja jedan od najvažnijih hrišćanskih praznika, posvećen rođenju Isusa Hrista, Božijeg Sina. Ovaj praznik se obeležava u mnogim delovima sveta, a iako svi hrišćani slave istu suštinu – rođenje bogočoveka, običaji i tradicije mogu se značajno razlikovati, kako u vremenu slavlja, tako i u ritualima i simbolici. Katolici, ali i pojedini pravoslavci Božić proslavljaju prema gregorijanskom kalendaru.
Advent
Praznična priprema počinje nekoliko nedelja pre Božića, a katolici imaju posebnu tradiciju – advent, što je period iščekivanja, duhovne pripreme za dolazak Hrista. Advent počinje četiri nedelje pre Božića, obuhvatajući dva glavna perioda: prvi deo, koji traje do 16. decembra i posvećen je iščekivanju drugog Hristovog dolaska, i drugi deo, od 17. do 24. decembra, kada vernici sa radošću dočekuju rođenje Isusa. Tokom adventa, obeležava se bogoslužje, paljenje adventskih sveća na vencu i izrađivanje adventskih kalendara, koji odbrojavaju poslednje dane do Božića.
Adventski venac, sastavljen od četiri sveće, simbolizuje svetlost Isusa Hrista. Svaka sveća ima svoju simboliku: prva označava nadu, druga mir, treća radost, dok četvrta predstavlja ljubav. Često je pored venca postavljen adventski kalendar, u kojem se svaki dan otvara novi prozorčić sa malim poklonom ili slatkišima, čime se još više produbljuje iščekivanje praznika.
Šta podrazumeva trpeza
Badnji dan je vreme kada porodice pripremaju specijalna jela. Večera obično počinje posnim jelima, kao što su sočivo, razna variva, ali i riba koja ima duboko ukorenjenu simboliku. Riba, koja je u hrišćanstvu bila znak vernika u vreme progona, i danas je često na trpezi. Pored toga, pripremaju se i druge poslastice, poput knedli, sarme, kupusa sa pečurkama, a na trpezi se često nalaze i različite vrste salata, poput salate od cvekle ili pasulja.
Jedan od najlepših običaja je ukrašavanje jelke, što u mnogim katoličkim porodicama počinje već danima pre Božića. Jelka, sa svojim zelenim granama, predstavlja večnost, a svežinu koju donosi zima. Na Badnji dan, porodice postavljaju zimzelene grančice i ukrašavaju je različitim ukrasima, dok je običaj da se ispod nje stavljaju pokloni, kao i u mnogim drugim kulturama.
Posebna simbolika
Vernici koji Božić slave po gregorijanskom kalendaru širom sveta praktikuju različite običaje na Badnji dan i Božić, poput postavljanja jaslica u crkvama, gde se pojavljuju statue Hrista, Marije i Josifa, kao i mudraca sa Istoka koji su pratili najsjajniju zvezdu. Ponoćna misa, poznata kao Ponoćka, okuplja verne, a Božić se slavi u krugu porodice uz božićne pesme i molitve. U mnogim evropskim zemljama, Božić je vreme kada se daruju pokloni, poseti porodica, a domovi su ukrašeni svetlima, imelama i drugim prazničnim simbolima.
Ovaj dan nosi i posebnu simboliku – novi početak, okretanje novog lista. Veruje se da ono što se radi na Božić ima posebnu snagu, pa mnogi tada rešavaju da započnu nove projekte, da se pomire sa onima sa kojima su se posvađali, ili da donesu važne životne odluke. Iako je Božić prvenstveno verski praznik, postao je i vreme okupljanja porodica, darivanja, ali i zahvalnosti za sve dobro što je u životu.
Na kraju, Božić, iako obeležen različitim tradicijama u različitim delovima sveta, deli istu suštinu: rođenje Isusa Hrista, što je najvažniji događaj u hrišćanskom kalendaru. To je vreme kada hrišćani slave ljubav, mir i nadu koju je donelo rođenje Bogočoveka.
ona.rs
