U Londonu je prvi vrtić otvoren 1816. godine. Godine 1837. Frebel je otvorio prvi vrtić u Blankenburgu u Nemačkoj. U Sjedinjenim Američkim Državama Margaret Šurc osnovala je prvi vrtić u Votertaunu, Viskonsin, 1856. godine. Za svim velikim evropskim svetskim gradovima nije kaskao ni Novi Sad, koji je svoj prvi vrtić dobio 1. oktobra 1867. godine
Prvi vrtić imao 20 dece
“Zavod za čuvanje dece”, kako je prvobitno nazvan, osnovao je nemački učitelj David Sagmajster, i to su počeci društvene brige o predškolskoj deci u našem gradu. U ovaj “zavod” mogla su da idu deca od treće do sedme godine, a finansiralo ga je “Prvo žensko društvo”, odnosno bogate žene Novog Sada. Sva deca su plaćala minimalnu cenu smeštaja od dve do četiri forinte. Nakon proveravanja imovinske karte porodice, na besplatnom boravku se nalazilo dvadesetoro dece.
Tadašnji prvi čovek Novog Sada Svetozar Miletić je aktom Ministarstva unutrašnjih poslova, pisanom na mađarskom, obavešten da je kraljica Elizabeta, supruga cara Franca Jozefa, poklonila 300 guldena za dečje obdanište.
Prva zabavilja bila je Marija Simić
Međutim, tek 1890. formira se zabavište za srpsku decu, koje je realizovala Dobrotvorna zadruga “Srpkinja Novosatkinja” o svom trošku. Postoji i podatak, da je prvo srpsko zabavište otvoreno 1901/1902. školske godine u današnjoj Ulici Matice srpske 9. Prva zabavilja, kako su se nekada nazivale vaspitačice, bila je Marija Simić. Kao i danas, zabavilje su morale da imaju opšte i stručno obrazovanje, i da na propisani način zabavljaju i vaspitavaju svu decu bez ikakvog razlikovanja po staležu ili poreklu. Do 1918. godine u Novom Sadu je radilo šest obdaništa.
Deca su tada učila recitacije, pesmice, ali i molitve, a popodnevne aktivnosti su podrazumevale pevanje, igranje i ručni rad. Između dva rata, u Novom Sadu je vrtiće pohađalo oko 900 dece.
“Radosno detinjstvo” osnovano pre 54 godine
Za vreme Drugog svetskog rata, ne postoji mnogo podataka o radu vrtića u našem gradu. Nakon završetka, 1945. godine, otvorena je dečija ustanova „Pčelica“, a 1947. godine, na inicijativu Antifašističkog fronta žena, prve jaslice za decu uzrasta do tri godine. Prva upravnica „Pčelice“ bila je Mileva Grujić, a ustanova je radila pod vrlo skromnim uslovima. Rad se u početku odvijao samo na srpskom jeziku, a zatim su otvorena i mađarska odeljenja.
Nakon 16 godina u Novom Sadu je bilo osam dečijih ustanova- „Braća Lučić“, „Feješ Klara“, „Pčelica“, „Pionir“, „Snežana“, „Liman“, „Poletarac“ i „Petrovaradin“. U statusu samostalnih ustanova, navedeni dečiji vrtići poslovali su do 1968. godine, kada su donele sporazumne odluke o spajanju u jednu predškolsku ustanovu – „Radosno detinjstvo“.
Skoro tri godine vrtići u Novom Sadu besplatni
U Novom Sadu trenutno postoje 73 vrtića u okviru “Radosnog detinjstva”, zaposleno je 2.604 radnika, Centralna kuhinja, tehnička služba, kao i upravna zgrada u kojoj se nalaze sve bitne prateće službe za funkcionisanje.
Značajna promena desila se od 1. januara 2020. godine kada, nakon odluke Grada i nekadašnjeg gradonačelnika Miloša Vučevića, vrtići postaju besplatni za svu decu.
Samo ove godine otvoreni su novi vrtići u Veterniku i Sajlovu, a radi se na proširenju kapaciteta vrtića u Kovilju, kao i izgradnja vrtića u Miše Dimitrijevića.
Ono što izdvaja novosadske vrtiće od ostalih je da je vrtić “Kalimero”, na Limanu, jedan od pet vrtića u zemlji koji je uključen u klaster program i jedini je takav centar u Vojvodini. Ovakvi centri su potpomognuti Institutom za pedagogiju i andragogiju, UNICEF programom, Ministarstvom prosvete, Svetskom bankom i namenjenim za horizontalno učenje praktičara u primeni Osnova programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja ,,Godine uzleta“. Osnove programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja „Godine uzleta“ doprinose razvoju dispozicija za celoživotno učenje kao što su radoznalost, otpornost, refleksivnost, istrajnost, poverenje u sebe i pozitivni lični i socijalni identitet. Kroz program se omogućava deci da budu aktivna, da istražuju čulima, da probaju, otkrivaju i prave greške, da eksperimentišu, da se izražavaju kroz različite forme, da izgrađuju sopstvene teorije, budu nezavisna, da se udružuju, pregovaraju, slušaju i na taj način dožive učenje kao zadovoljstvo.
View this post on Instagram
nsuzivo.rs
