Narodna banka Srbije je na sednici Izvršnog odobra usvojila propise kojima je omogućen reprogram poljoprivrednih kredita.
Dužnicima banke i davaocima finansijskog lizinga iz oblasti poljoprivrede omogućen je reprogram postojećih obaveza, što znači da se ti dužnici mogu opredeliti da im se izmirivanje obaveza po osnovu glavnice odloži u periodu od najmanje šest do 12 meseci, a u zavisnosti od sopstvenog izbora trajanja grejs perioda u okviru reprograma, saopštila je NBS.
Rok otplate kredita, odnosno ugovora o lizingu se u tom slučaju produžava na način da iznos anuiteta (periodične obaveze koja bi se plaćala po isteku grejs perioda), utvrđen u momentu odobravanja reprograma, ne bude veći u odnosu na taj iznos u periodu pre primene reprograma, a u toku trajanja grejs perioda ti dužnici će plaćati isključivo ugovorenu kamatu.
U skladu sa svojom ustaljenom praksom preventivne i blagovremene reakcije na sve potencijalne izazove iz međunarodnog i domaćeg okruženja, a polazeći od ekonomske situacije u kojoj su se našli pojedini poljoprivredni proizvođači, kao i strateškog značaja poljoprivredne proizvodnje za građane i privredu, NBS je usvojila Odluku o privremenim merama za banke u cilju adekvatnog upravljanja kreditnim rizikom u portfoliju poljoprivrednih kredita u uslovima otežane poljoprivredne proizvodnje.
Centralna banka usvojila je i Odluku o privremenim merama za davaoce lizinga u cilju adekvatnog upravljanja kreditnim rizikom u portfoliju plasmana po osnovu lizinga poljoprivrednih mašina i opreme u uslovima otežane poljoprivredne proizvodnje.
Reprogram je omogućen poljoprivrednicima koji su upisani u registar poljoprivrednih gazdinstava u smislu zakona kojim se uređuju poljoprivreda i ruralni razvoj: fizičkom licu koje je nosilac komercijalnog porodičnog poljoprivrednog gazdinstva u smislu zakona kojim se uređuje poljoprivreda i ruralni razvoj, preduzetniku i pravnom licu.
I to o zemljoradničkoj zadruzi sa najmanje pet članova zadruge koji su upisani u Registar, kao nosioci ili članovi pet različitih poljoprivrednih gazdinstava upisanih u Registar, kao i o drugom pravnom licu razvrstanom u mikro ili malo pravno lice u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo.
Imajući u vidu nameru da se podrška pruži dužnicima koji su najviše pogođeni aktuelnom situacijom otežanih uslova poljoprivredne proizvodnje, pravo na reprogram ostvarivaće dužnici koji na dan 31. maja 2022. godine.
Oni koji nisu u docnji dužoj od 90 dana po bilo kojoj obavezi prema banci odnosno davaocu lizinga na koju se reprogram primenjuje, pri čemu nisu u statusu neizmirenja obaveza u toj banci, te se njegova potraživanja ne smatraju problematičnim kreditom, odnosno problematičnim potraživanjem u smislu propisa NBS.
Zahtev za reprogram dužnik može podneti banci, odnosno davaocu lizinga u poslovnim prostorijama banke/davaoca lizinga, elektronskim putem ili poštom, najkasnije do 30. aprila 2023. godine.
Detaljnije informacije u vezi sa primenom ovih olakšica, a koje uključuju i reprezentativni primer, banke su dužne da objave na početnoj strani svoje internet prezentacije i u svojim poslovnim prostorijama – u roku od pet radnih dana od dana stupanja na snagu ove odluke.
Banke odobravaju reprogram dužniku u roku od 30 dana od dana prijema zahteva.
Konkretan model olakšica je pažljivo odmeren nakon intenzivne komunikacije Narodne banke Srbije sa Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kao i sa poslovnim bankama i predstavlja najoptimalnije rešenje za prevazilaženje potencijalnih poteškoća u otplati obaveza dužnika poljoprivrednika koji su pogođeni aktuelnom situacijom.
Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede izrazilo je spremnost da u okvirima svojih nadležnosti, između ostalog i prilagođavanjem postojećih programa podrške i subvencija poljoprivrednih kredita, podrži realizaciju donetih mera.
NBS očekuje od banaka, kao i potencijalnih korisnika ovih regulatornih mogućnosti, da na odgovoran i transparentan način postupaju prilikom njihove primene, posebno imajući u vidu značaj koji poljoprivredni proizvođači imaju za celokupan privredni sistem, ali i značaj koji banke imaju za finansiranje njihovog razvoja.
